بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم:
«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ»؛
هرگز اموال و فرزندانشان آنها را از عذاب الهى حفظ نمی‌کند. آنها اهل آتشند و جاودانه در آن مى مانند.
«اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ»؛
ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﻴﺮﻩ ﻭ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻃﺮﺷﺎﻥ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ،ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺰﺏ ﺷﻴﻄﺎﻧﻨﺪ ، ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺵ ﻛﻪﺣﺰﺏ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻳﺎﻥ ﻛﺎﺭﺍﻧﻨﺪ ! (مجادله ۱۷و ١٩)
جایـگاه مال و فـرزند در تربیـت دینی
همه موجودات به خصوص انسان محتاج خداوند متعال هستند . به نظر می‌رسد کسی در نیازمند بودن انسان شکی نداشته باشد سخن در این است که این نیازمندی را چه کسی برآورده می‌کند ؟
آیا تنها خدا بر آورده می‌سازد یا جز خدا نیز می‌تواند این احتیاجات را برآورده سازد ؟
گروهی در پاسخ به این سوال مسیر را اشتباه رفته اند.
زیرا اعتماد به غیر خدا دارند و این گمان در آنها قوت دارد. وقتی آدمی برای رفع نیازمندی ها به عواملی همچون مال و فرزند دل می‌بندد در اعتقاداتش تأثیر می‌پذیرد چنان چه در جاهلیت پیش از اسلام به اموال و اولاد بیش از حد اهمیت داده می‌شد به طوری که حتی آنها را مانع عذاب خداوند متعال می پنداشتند!!! در سوره سبأ آیه ۳۵ به صراحت به این معنا اشاره شده است.
"وَقَالُوا نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ" ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ : ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻋﺬﺍﺏ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ .
علاوه بر سوره مجادله ، این مطلب در آیات ۱۰ آل عمران و نیز ۱۱۶ انعکاس یافته است. مال و فرزند قویترین چیزهایی هستند که می‌توانند سودمند پنداشته شوند.
قرآن کریم مال و فرزند را به طور کلی ابزار آزمون الهی می‌داند ( تغابن/۱۵)و در بعضی از موارد می‌فرماید که همسر و فرزند دشمن انسان هستند. بنابراین در ابعاد این مسئله باید دقت کرد.
با هدایت های قرآنی باید توجه داشت که مهمترین سرمایه های مادی، نیروی انسانی ( فرزند ) و سرمایه‌های اقتصادی است و بقیه امکانات از این دو سرچشمه می‌گیرند. اگر امتیازهای مالی و قدرت جمعی در برابر خداوند امتیاز و تکیه‌گاه محسوب شوند کاملاً اشتباه است بلکه باید در پرتو ایمان و نیت پاک در مسیرهای صحیح به کار گرفته شوند.
نکته اول:مال مایه تأمین زندگی مادی است و بدست آوردن و نگهداری آن دشوار است از این رو خداوند متعال علاقه و لذتی را قرار داده است تا مزد آن سختی باشد ، همین‌گونه است در مورد فرزند، به جهت ادامه
نسل انسان، پروردگار لذت و محبتش را درآدمی قرار داده است اما خطر آن جایی جدی میشود که اینهاتکیه‌گاه می‌شوند و جای خدا را می‌گیرند در حالی که تنها عنایت و فیض موثر، پروردگار است.در کلام امام علی علیه السلام آمده است که کسی از خیر سوال کرد؟ امام فرمودند:
" لَيْسَ الْخَيْرُ أَنْ يَكْثُرَ مَالُکَ وَوَلَدُکَ، وَلَكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ عِلْمُکَ. وَأَنْ يَعْظُمَ حِلْمُکَ... "
خوشبختی در این نیست که مالت فراوان و فرزندانت زیاد شوند خوشبختی آنست که علمت افزون گردد و حلمت زیاد شود... .
ممکن است بگویید تمام دغدغه ما برای فرزندان، زندگی آنان است چطور می‌توان این مسأله را حل کرد ؟
جواب را در حکمت ۳۵۲ مولی علی علیه السلام جستجو میکنیم:
"وقال علیه السلام لِبَعْضَ أصحابِهِ : لاَ تَجْعَلَنَّ أَكْثَرَشُغْلِکَ بِأَهْلِکَ وَوَلَدِکَ: فَإِنْ يَكُنْ أَهْلُکَ وَ وَلَدُکَ أَوْلِيَاءَ اللّهِ، فَإِنَّ اللّهَ لاَيُضِيعُ أَوْلِيَاءَهُ،وَإِنْ يَكُونُوا أَعْدَاءَ اللّهِ، فَمَا هَمُّکَ وَشُغْلُکَ بِأَعْدَاءِ اللّهِ!؟"
امام علیه السلام به یکی از اصحاب شان فرمودند : بيشترين دل‌مشغولى خود را به خانواده و فرزندان (وتأمين زندگى آنها) اختصاص مده، زيرا اگر آنها از دوستان خدا باشند خدا دوستان خود را تنها نمی‌گذارد و اگر از دشمنان خدا هستند چرا همّ خود را صرف دشمنان خدا مى‌كنى؟!
نکته دوم:به طور مسلم تعابیر حزب الشیطان و خسران نگران کننده است.
می‌دانید در آیه" إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ" سخن از چه کسانی است؟ از آنان که ترفند های سیاسی را بلد بودند ، سوگندهای دروغ می‌خورند ، تکاثر مالی و فرزندی دارند ، حزبشان قوی است ، به گمانشان جای پایشان محکم است ، شیطان برآنان مسلط میشود، رابطه آنها را با خدا قطع می‌کند.
"اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ الله" در این خطر حرکت‌های شیطان با تکرار این کلمه ( سه مرتبه) هشدار داده شده است. در حالی که امکان اکتفا به ضمیر وجود داشت.
شاید علت تکرار فریب‌ها و وسوسه‌های مکرر در قالب‌های مختلف است.از جمله این که آنان را با گناهان صغیره انس می‌دهد ، آیات الهی را مسخره می‌کند، قدرتمند معرفی شان می‌کند و.... ولی قرآن کریم قدرت آنها را باطل می‌شمرد و بر زیانکار بودن آنها تصریح می‌کند.
بهترین دلیل بر خسران این افراد از دست دادن بهشت و جهنمی شدن است. لجاجت‌ها ، رویایی با حکم خدا و پیامبرصلی الله علیه وآله ، فراموشی یاد خدا و تکیه بر غیر پروردگار... از جمله کار های این افراد است.