این مقاله به تبیین و بررسی تفاوت‌های زن و مرد در خطبه 80 نهج‌البلاغه پرداخته است. اميرالمؤمنین علیه السلام اين تفاوت‌ها را در سه محور همراه با بيان فلسفه و علل آن توضيح داده است. خطبه مذکور بعد از جنگ جمل توسط حضرت علی علیه السلام ایراد شده و در آن صریحاً از نقصان ایمان، عقل و ارث زنان صحبت شده است.
مائده رضایی [*]
راضیه ناطقی [**]
چکیده
این مقاله به تبیین و بررسی تفاوت‌های زن و مرد در خطبه 80 نهج‌البلاغه پرداخته است. اميرالمؤمنین علیه السلام اين تفاوت‌ها را در سه محور همراه با بيان فلسفه و علل آن توضيح داده است. خطبه مذکور بعد از جنگ جمل توسط حضرت علی علیه السلام ایراد شده و در آن صریحاً از نقصان ایمان، عقل و ارث زنان صحبت شده است. در تفسير اين خطبه، ميان شارحان نهج البلاغه اختلاف است. برخی در سند و صدور آن از سوی امام علیه السلام اشکال کرده‌اند، برخی نیز آن را قضیه حقیقی و مشتمل بر همه زنان دانسته‌اند و کمال‌پذیری زن را ناممکن دانسته‌اند؛ حال آنکه اتّصاف زن به «ناقص الایمان» و «ناقص العقل» بودن با تعالیم قرآن سازگاری ندارد. باید گفت مقصود اميرالمؤمنين علیه السلام نقص واقعي ايمان و عقل به طور عموم و نقص سهم الارث به طور کلي نمی‌باشد. هدف حضرت در اين خطبه بيان تفاوت‌هايي است كه زنان در انجام عبادات، شهادت در دادگاه و ارث بردن در مقایسه با مردان دارند. روش نگارش این مقاله توصیفی- تحلیلی و گردآوری آن به شیوه کتابخانه‌ای است.
واژگان کلیدی: زن، نهج‌البلاغه، ایمان، عقل، ارث.
[*]. طلبه درس خارج فقه و اصول و عضو هیئت علمی مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.
[**]. دانش‌پژوه کارشناسی‌ارشد فقه و معارف اسلامی گرایش کلام، جامعه المصطفی العالمیه (نویسنده مسئول).