تقـویـت امـید اجتـماعی (مجادله/9و10)

­بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله العظیم:­­

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَی­وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ»؛

ای اهل ایمان! هنگامی که محرمانه با یکدیگر گفتگومی‌کنید از روی گناه و دشمنی وسرپیچی از پیامبر با هم­گفتگوی محرمانه نکنید ، ﻭ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ( ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ )ﻧﻴﻜﻲ ﻭ ﺗﻘﻮﺍ ﮔﻔﺘﮕﻮﻱ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻛﻨﻴﺪ ، ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻳﻲ ﻛﻪ­­ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻭ ﻣﺤﺸﻮﺭ ﻣﻰﺷﻮﻳﺪ ،ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ.

«إِنَّمَا النَجوی مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ -الْمُؤْمِنُونَ»؛

جزاین نیست که گفتگوی محرمانه ( بی منطق وراز گویی بی دلیل ) از ( ناحیه ) شیطان است تا مؤمنان را­اندوهگین کند ،ﻭﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻫﻴﭻ ﮔﺰﻧﺪﻱ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﺪﺍ ﺗﻮﻛﻞ

ﻛﻨﻨﺪ (ﻛﻪ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﮔﺰﻧﺪ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﺼﻮﻥ ﺍﺳﺖ . )­ ­ ­ ­(9و10 مجادله)

تقـویـت امـید اجتـماعی

زندگی فردی و اجتماعی انسان همواره دارای فراز و فرودهایی است ، انسان‌ها به طور معمول پیروزی‌ها و شکست‌هایی را تجربه می‌کنند. امید ، به افراد حس عمیق امنیت و قابل اعتماد بودن جهان را می‌دهد. امید و امیدواری،احساس خوش‌بینی فرد و اجتماع نسبت به آینده است. هنگامی که از تعبیر « امید اجتماعی» استفاده می‌کنیم به حرف مشترک یک ملت و امت نسبت به آینده‌شان اشاره داریم که می‌تواند برآمده از ایمان،استقامت و توکل باشد.

انگیزه و شوق برای تلاش، تاب آوری و تحمل مشکلات ،ظرفیت و آرزومندی را افزایش می‌دهد .جامعه امیدوار به جلو می‌نگرد و آینده را روشن‌تر از حال می‌بیند براین اساس امید اجتماعی یک "سرمایه اجتماعی" ملت است که امت با آن­ زنده است و آینده‌اش را می‌سازد پس باید مواظب بود که کسی به راحتی آن را به تاراج نبرد.

هر قشر یا گروهی که این امید اجتماعی را به تضعیف بکشاند و موجب تخریب آن گردد، از نظر قرآن کریم مورد مذمت است .در جامعه ایمانی گروه‌هایی مانند کفار و منافقان از جمله کسانی هستند که بی‌وقفه در تضعیف امید اجتماعی تلاش می‌کنند نجواها و گفتگوی‌های سری آنان ضربات مهلکی به پیکره اجتماع وارد می‌کند .درمان چنین شرایطی با یکپارچگی امت بر "بر "و " تقوی " است .‌لازم است برای فهم بهتر عبارات قرآنی:­«وَتَعاوَنُواعَلیَ ا لبِرِّوَ التَقوی وَ لا تَعاوَنُواعَلیَ إِثْمِ وَالْعُدْوَانِ»­دیده شود.

نکته اول: بسیاری از مردم از روی حقیقت و راستی به خدای ایمان می‌آورند برای او نماز می‌خوانند، لکن در بعضی از موارد از ایمان غافل می‌شوند و برای گناه با هم نجوا می‌کنند چنان که منافقان این کار را انجام می‌دهند.

خداونددر خطاب خود میفرمایند:"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ "رای فهم آیه شریفه دقت در واژگان لازم است.

واژه (تناجی) نجوای طرفینی را می‌رساند و به معنای با یکدیگر در گوشی سخن گفتن نیز به کار می‌رود.

" معصیت " به معنای مخالفت، نافرمانی و سرکشی است.

" اثم " اعمالی است که مطلقا اثر سوء دارد ولی به دیگران سرایت نمی‌کند و حق الله است.

"عدوان " اعمال زشتی است که ضررش دامنگیر دیگران می‌شود و حق الناس است.

حال پس از ترجمه کلمات کلیدی آیه در توضیح می‌گوییم یهود و اهل نفاق مطیع خدا و پیامبرصلی الله علیه وآله نبودند بر پایه آیات مورد بحث ، عده‌ای از آنان در محافل رسمی و غیر رسمی زمزمه ها و توطئه هایی داشتند که زیر گوش یکدیگر می‌گفتند. از تعابیر آیات قرآن به خوبی استفاده می‌شود که ذات اقدس الهی بارها از اعمال خلاف آنها پرده برداشته و خط انحرافی آنان را فاش کرده است اما متاسفانه آنان در نجواهای خود هرگونه عمل خلاف را درباره حکومت و شخص پیامبر و مومنان جامعه مرتکب می‌شدند.

نکته دوم: از آنجا که مومنان گاه به خاطر ضرورت‌ها وتمایلاتی به نجوا می‌پرداختند درادامه آیه خداوند-متعال توسعه می‌نماید که به کارهای نیک و تقوا نجوا کنید. " وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَی "

( بر) کار خیری است که دریا گونه می‌باشد. (تقوا)کاری است که جلوی معصیت انسان را می‌گیرد و آدمی را حفظ می‌کند.

بر پایه دستور فوق باید در جامعه اسلامی این فرهنگ رایج شود که هیچکس با دیگری نجوا نکند مگر بر محور ( بر و تقوی). در پایان آیه شریفه خداوند از معاد و روز حشر یاد می‌کند و می‌فرماید: " وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ" راز یاد کردن قیامت این است که ضامن­ اجرای احکام و دستورات الهی و اعتقاد به مسئله معاد می باشد. زیرا بر فرض نبود معاد آدمی مراقبت از اعمال خویش نمی‌نماید.

نکته سوم: از آیات برمی‌آید که نجوای ناپسند میان منافقان و یهودیان رایج بوده ­به گونه‌ای که موجب آزار، رنجش و حزن مومنان می‌گردیده است خداوند متعال منشأ این گونه گفتگوها را از شیطان می‌داند و می‌فرماید: "انَّمَا النَجوی مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا "

به این معنا که شیطان این عمل را در دل‌هایشان جلوه داده و تشویقشان کرده بود که با یکدیگر نجوا کنید تا مسلمانان را دلواپس و پریشان خاطر کنید اگر چنین کنید خیال می‌کنند بلایی بر سر آنان می‌آید.

خدای سبحان بر اساس آیه/۲۸" أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ " ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ ! ﺩﻝﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺁﺭﺍم ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ.

توجه و اطمینان خاطری به مؤمنان می‌دهد که گرچه منافقان و یهودیان در صدد آزار و محزون کردن اهل ایمان هستند ، لیکن تا خدا نخواهد و اذن ندهد از آن ها کاری بر نمی‌آید و به شما آسیبی نمی‌رسانند:"وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ" یعنی زمام امور به دست خداست پس برای رفع خطر آن به خدا تکیه کنید و او را وکیل خود قرار دهید و کار را به او بسپارید او مشکل شما را حل می‌کند"وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ".